Het jaar 2019 is het eerste jaar na het verkiezingsjaar 2018. Deze meerjarenbegroting is een vertaling van het door de raad vastgestelde collegeprogramma “Verbinden, Vertrouwen, Vooruitgaan” en deze begroting moet ook in samenhang met het collegeprogramma worden gelezen. Het jaar 2019 is het eerste jaar in een cyclus van vier jaar waarin wij samen met onze inwoners de ambities voor onze gemeente willen realiseren. Een gemeente waar het goed wonen, werken, leren en recreëren is.

De samenleving verandert snel en ingrijpend. Dat vraagt om een actieve overheid, maar ook actieve en betrokken bewoners. De veranderingen zijn zowel op sociaal gebied (onder andere demografische ontwikkeling en nieuwe taken voor gemeenten) als in de fysieke leefomgeving aan de orde. Bij het laatste denken wij met name aan de klimaatadaptie en energietransitie. Dit zal van onze gemeente maar zeker ook van inwoners en bedrijven grote inspanningen vragen. Wij willen dit werk doen met een verbindende bestuursstijl die goede resultaten voor en met de samenleving realiseert. Wij vinden het belangrijk, dat voor de verschillende vraagstukken van deze tijd de aanpak wordt gekozen die daar het meest geschikt voor is.

Keuzes voor 2019
In het collegeprogramma hebben wij onze belangrijkste keuzes voor de komende periode gepresenteerd.

• Wij gaan verder met de invulling van de taken van de gemeente op het gebied van jeugd en Wmo. Een grote opgave voor iedere gemeente en ook voor Nieuwkoop. Het verder versterken van de gemeentelijke regie op het sociaal domein en de ontschotting van de verschillende beleidsvelden zijn daarbij onze belangrijkste aandachtspunten.
• Rekening houdend met de onzekerheden van de regionale solidariteit op het gebied van Jeugdhulp, hebben we de begrote lasten voor dit beleidsveld aanzienlijk verhoogd. Daarnaast denken we na over hoe we het best de incidentele mee- en tegenvallers over de jaren heen kunnen egaliseren. Zodat jeugdigen de zorg krijgen die zij nodig hebben maar we ook een stabiel begrotingsbeeld kunnen blijven presenteren.
• In het samenwerkingsverband met Alphen aan den Rijn en Kaag en Braassem gaan wij door met bevordering van de participatie door iedereen. Inzet daarbij is iedereen zo veel mogelijk naar werk toe te begeleiden.
• We gaan ook in de komende vier jaar door met uitvoeren van het Strategisch plan onderwijs en huisvesting. In de komende jaren wordt de nieuwbouw van het Ashram opgeleverd en worden meerdere Integrale Kind Centra (IKC’s) gerealiseerd. In deze periode in ieder geval Ter Aar en Zevenhoven.
• We zetten ons in voor een groeiende gemeente en extra woningbouw. We vinden het belangrijk dat al onze inwoners kunnen wonen in een woning die past bij hun behoefte en (financiële) mogelijkheden. We streven daarom naar een divers woningaanbod en gevarieerde woningbouwprogrammering op basis van bestaande behoefte en met aandacht voor specifieke doelgroepen. Duurzaamheid zal daarbij een belangrijk thema zijn.
• Realisatie van de in gang gezette ruimtelijke projecten en het terugverdienen van de gedane investeringen, zoals door de verkoop van (vrije) kavels, blijft een aandachtspunt. Inkomsten vanuit de winstgevende grondexploitaties zijn belangrijk om grote investeringen ook in de toekomst mogelijk te blijven maken.
• Wij gaan verder met het ontwikkelen van de kern Nieuwkoop tot een aantrekkelijk en toeristisch centrum, waarbij met name de focus ligt op het Reghthuysplein. We zoeken de samenwerking met de regiogemeenten, provincies en waterschappen om de waterrecreatie op Hollandse plassen (waarvan onze plassen deel uitmaken) te bevorderen en we investeren in deze samenwerking.
• Door een gerichte aanpak van vracht- en landbouwverkeer willen wij bereiken dat inwoners minder overlast van dit type verkeer in de kernen ervaren en dat de verkeersonveiligheid afneemt.
• Klimaatverandering vraagt om een adequate aanpak in relatie met het beheer van de openbare ruimte. Dit moet ervoor zorgen dat de gevolgen van klimaatverandering niet leiden tot meer overlast, bijvoorbeeld door wateroverlast of vermindering van de leefbaarheid van de openbare ruimte.
• We zien de kosten voor afvalverwerking, mede onder druk van duurzaamheidsmaatregelen van het Rijk, steeds verder oplopen. Om de lasten voor onze inwoners dragelijk te houden en onze inwoners te motiveren om zich in te zetten voor een betere afvalscheiding, moeten we snel aan de slag met de wijze waarop we de afvalinzameling organiseren.
• Wij gaan samen met de raad aan het werk om verder invulling te geven aan burgerparticipatie en het inzetten van de juiste instrumenten. Een goede vertegenwoordiging van verschillende belangen, vooraf duidelijkheid over het te volgen participatie- en besluitvormingstraject en verwachtingsmanagement zijn hierbij belangrijke aandachtspunten.
  

Overige ontwikkelingen
Naast de genoemde keuzes zien we enkele ontwikkelingen die invloed gaan hebben op onze organisatie en financiële positie. Zo is in 2018 een Interbestuurlijk Programma (IBP) opgesteld, waarmee de verschillende overheden zich hebben verbonden aan gezamenlijk te realiseren doelstellingen. De afspraken op hoofdlijnen worden op dit moment verder uitgewerkt en de uitkomsten daarvan zijn daarom nog niet expliciet in deze begroting verwerkt. Het IBP zal echter ongetwijfeld gevolgen hebben voor ons takenpakket en vragen om de inzet van personele en mogelijk financiële middelen. Daarnaast is de afgelopen jaren meer gefocust op scherp en realistisch begroten, hierdoor is er minder kans op grote overschotten bij de jaarrekening. Dit betekent ook dat minder gemakkelijk eigen vermogen kan worden opgebouwd of aangevuld. Bij overschotten op de exploitatie zullen we dus nog eerder denken aan het voeden van de reserves, om zo onze financiële positie gezond te houden.

Financieel beeld
De financiële bijlage van het collegeprogramma schetste het financiële beeld dat we voor ons zagen bij uitvoering van het programma. Die bijlage was een basis, waarin veel factoren nog niet bekend en nog niet over de volle breedte uitgewerkt waren. Dat is in deze begroting wel het geval. Het beeld was en is dat de uitvoering van het collegeprogramma een sluitende begroting oplevert. Ons nieuwe college wijkt daarbij niet af van het solide financiële beleid van het vorige college.

Solide begroting
Hoewel we te maken hebben met diverse soms tegenstrijdige ontwikkelingen en opgaven, en hoewel die diversiteit zich ook vertaalt naar de gemeentelijke financiën, bieden wij u net als vorig jaar een solide, structureel sluitende begroting aan.

- = overschot, + = tekort, cijfers x 1.000

Hoe de bovenstaande saldi financieel tot stand zijn gekomen blijkt uit hoofdstuk 3. Wij zijn blij met deze solide begroting en zien ernaar uit er in november met uw raad over in gesprek te gaan.